İddaa
Loule Belediyesi "Avrupa ve Spor Projeleri" biriminin koordinatörü ve A Bola gazetesi köşe yazarı Tiago Guadalupe, sokaklarda yapılan sporun öneminden bahsettiği bir yazı yazdı:
Sporun başka bir yüzü vardır; daha sessiz, daha az dikkat çeken, yerel kalkınma tartışmalarında nadiren öncelik kazanan bir yüz. Özellikle de gayriresmi spor, yani kendiliğinden gelişen, sokaklarda, meydanlarda, parklarda, bahçelerde, plajlarda veya geçici alanlarda yapılan; kulüplerin, aidatların veya resmi turnuvaların parçası olmayan spor. Ancak tam da bu özgür ve erişilebilir evrende, sosyal uyum, kapsayıcılık ve toplumsal dinamizmin en güçlü motorlarından birini buluyoruz.
Gayriresmi spor, bugünün ve geleceğin şehir stratejilerinde giderek daha merkezi bir rol oynamalıdır. Bu benim inancım. Yüksek performanslı spora göre daha az görünür olsa da, gayriresmi spor toplum sağlığı, sosyal uyum, çevre ve hatta yerel ekonomi açısından hayati öneme sahiptir.
Belediyeler bugün sporun teşvik edilmesinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Dernekleşme ve spor faaliyetlerinin ana finansörleri olup, idari yetki devrinden kaynaklanan özel sorumluluklara sahiptirler. Bu sadece bir gelenek meselesi değil; bir strateji meselesidir. Sporu herkes için gerçekten erişilebilir kılan koşulları belediyeler yaratır.
Spor denilince akla genellikle kulüpler, ligler, milli takımlar ve elit sporcular gelir. Ancak bir başka, daha az görünür ama bir o kadar güçlü bir yön vardır: gayriresmi spor. Mahalle sahalarında, parklarda, sokaklarda veya plajlarda oynanır. "Resmi forma"sı olmayan, spot ışıklarından uzak, ama sosyal bağlar ve eşsiz fırsatlar yaratan bir spordur bu.
Gayriresmi spor doğası gereği kapsayıcıdır. Kayıt veya ücret gerektirmez. Tek ihtiyacı güvenli, çekici bir alan ve katılma isteğidir. Yaş, cinsiyet, köken veya ekonomik durum fark etmeksizin herkes katılabilir. Dönüştürücü gücü de tam burada yatar.
Yerel bağlamda gayriresmi spor, topluluk inşa eder. Gençlere tanışma, kurallar paylaşma ve çatışmaları yönetmeyi öğrenme fırsatı sunar. Büyüklerin, ebeveynlerin ve torunların anılarını ve geleneklerini paylaştığı kuşaklar arası bir buluşma alanıdır. Şehirlerde ise, yeni gelenlerin entegrasyonu için bir araçtır.
Etkisi yalnızca sosyal değil, aynı zamanda ekonomiktir. Gayriresmi spor ve eğlence faaliyetleri kamusal alanları canlandırır, ziyaretçileri çeker, yerel işletmelere görünürlük kazandırır, kafelerde, mağazalarda, restoranlarda ve konaklama yerlerinde hareketlilik yaratır. Çoğu zaman büyük yatırımlar gerekmez; sadece organizasyon, yaratıcılık ve politik irade yeterlidir.
Hareketsizlik çağımızın en büyük sorunlarından biridir. Gayriresmi spor, bunu erişilebilir ve keyifli bir şekilde ortadan kaldırır, gelecekteki sağlık harcamalarını azaltmaya yardımcı olur. Bu nedenle aynı zamanda önleyici bir kamu politikası aracıdır. Çevresel açıdan, aktif hareketliliğe yatırım yapmak motorlu ulaşımın kullanımını azaltır, kirliliği düşürür, karbon ayak izini küçültür ve yaşam kalitesini artırır. Bisiklet yolları, açık hava spor salonları, yaşlılar için egzersiz parkurları ve çok amaçlı alanlar daha yeşil ve sağlıklı bir geleceğe yapılan yatırımlardır.
Loule Belediyesi (Portekiz) tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği'nin "One Health 4 Cities" girişimi kapsamında gerçekleştirilen "Active Summer (Verão Ativo)" projesi örnek bir vakadır. Yaklaşık on yıldır sağlıklı beslenme, iklim farkındalığı, yürüyüş, zumba, yoga, pilates, yaşlı jimnastiği, dans, capoeira ve birçok başka etkinlik üzerine atölyeler düzenlemektedir. Program sadece fiziksel aktiviteyi teşvik etmekle kalmamakta, aynı zamanda Loule, Almancil ve Quarteira'daki meydanları, parkları ve sahil yürüyüş yollarını canlandırarak onları sağlık, vatandaşlık ve sosyalleşme merkezlerine dönüştürmektedir.
Avrupa genelinde benzer girişimler çoğalmaktadır. Birmingham, yoga, dağ bisikleti veya sokak oyunları için her ay bir kez yolları trafiğe kapatır. Kopenhag, hafta sonları yolları yayalara ve bisikletlilere açan "Open Streets" programını yürütür. Madrid, pazar günleri şehir merkezindeki caddeleri eğlence ve spor alanlarına dönüştürür. Berlin, yaz aylarında parklara geçici spor salonları kurar. Paris, mahallelerde 3x3 futbol, hentbol ve sokak basketbolu turnuvaları düzenler. Rotterdam, çocuk oyunları için sokakları geçici olarak kapatan "Play Streets" projesini uygular. Barselona, "Superblocks" modeliyle bütün mahalleleri kaykay, dans ve açık hava sporları için özgürleştirir. Viyana, müzik, atölye ve kentsel yarışmaları bir araya getiren Street Sports Festival'e ev sahipliği yapar. Bu örnekler, gayriresmi sporun herhangi bir şehri hareket, etkileşim ve yaratıcılıkla dolu canlı bir mekana dönüştürebileceğini göstermektedir.
Gayriresmi spor aynı zamanda gayriresmi bir eğitim biçimidir: iş birliği, dayanışma, kurallara saygı ve farklılıklara hoşgörü gibi değerleri öğretir. Birçok çocuk için sokak veya park, hem ilk "spor okulu" hem de ilk "vatandaşlık okulu"dur. Ayrıca, kültürel ve turistik etkinliklerle birleşerek yerel kimliği ve çekiciliği güçlendiren eşsiz anlar yaratabilir.
Sporu belediye bağlamında analiz etmek, onun kamu politikaları bütçesindeki önemini gösterir. Belediye müdahaleleri beş temel ilkeye dayanmalıdır: spor erişimini yaygınlaştırmak, altyapıyı oluşturmak ve iyileştirmek, faaliyet kalitesini artırmak, sivil toplumla iş birliği yapmak ve spor yönetimini modernize etmek.
Spor sadece büyük kulüpler ve şampiyonalarla yaşamaz. Her şeyden önce insanlarla, onların hareket, neşe ve paylaşma isteğiyle yaşar. Çoğu zaman gerçek spor ruhu, mahalledeki doğaçlama oyunda, arkadaşlarla yapılan koşuda veya yürüyüşte, parkta yapılan yoga ya da plaj voleybolunda bulunur.
Yaklaşan yerel seçimlerde adaylar bu gerçeğin farkında olmalıdır: gayriresmi spora yatırım yapmak, daha sağlıklı, daha uyumlu ve daha insancıl bir ülkeye yatırım yapmaktır. Bu bir harcama değil, geri dönüşü garantili bir yatırımdır.
Belediyeler, gayriresmi sporu bir öncelik olarak entegre etme sorumluluğunu üstlenmelidir. Herkesin fiziksel aktiviteye ve sosyalleşmeye erişebileceği alanlar yaratılmalıdır. Bunu yaparak sadece spora değil, aynı zamanda ekonomik kalkınmaya, sosyal uyuma ve toplumsal refaha da yatırım yapmış olurlar.
Sonuç olarak, gayriresmi spor yerel kalkınma için güçlü bir araçtır ve öyle de muamele görmelidir.
Künye